انواع بریج دندان
انواع بریج دندان : بریج یکی از روشهای جایگزینی دندان از دست رفته است. بریج انوع گوناگونی دارد که پیش از آشنایی با انواع آن ابتدا باید کمی در مورد بخشهای مختلف بریج بیشتر بدانید.
برای نصب بریج از دو دندان طبیعی مجاور جای خالی، به عنوان تکیه گاه و پشتیبانی استفاده میشود (همانند پایه های پل که در دو طرف دره قرار دارند). به این دندان (یا ایمپلنت) اباتمنت گفته میشود.
بریج شامل دو بخش اصلی است: 1) ریتینر یا نگهدارنده بخشی از بریج است که به دندانهای اباتمنت چسبانده میشود. معمولا این بخش یک روکش کامل دندان است اما ممکن است روکش نیمه، ایمپلنت، روکش پایه دار، اینلی (اینله) و یا آنلی (آنله) نیز باشد. 2) پونتیک به دندان مصنوعی گفته میشود که قرار است جای خالی دندان را پر کند. این بخش از بریج به نگهدارنده متصل است. دو نوع پونتیک وجود دارد که در اکثر موارد از نوع اول استفاده میشود:
- تماسی: این نوع پونتیک در سمتی از دندان که در معرض دید قرار دارد با لثه تماس دارد و دندان طبیعی تر به نظر میرسد اما در پشت دندان تماس با لثه وجود ندارد و میتوان آن را راحت تر تمیز کرد (شکل بالا).
- بهداشتی: این پونتیک هیچ تماسی با لثه ندارد بنابراین تمیز کردن زیر آن خیلی راحت تر از طراحی قبلی است. بدیهیست که ظاهر این دندان چندان خوب به نظر نمیرسد بنابراین تنها در دندانهای عقبی که در معرض دید قرار ندارند از این طراحی استفاده میشود
3) اتصالات: اتصالات بریج در واقع یک لولای متحرک است که کمی تعلیق برای بریج ایجاد میکند. بخش اتصالات شامل بخش مادگی است که معمولا روی نگهدارنده قرار دارد و بخش نری که روی پونتیک طراحی شده است و این دو در هم فرو میروند تا اتصال دقیقی ایجاد کنند. دندانهای مختلف هنگامی که تحت فشار فک قرار میگیرند، میزان حرکت متفاوت و در جهات متفاوت خواهند داشت. هنگامی که قطعات بریج سفت و بدون حرکت باشند فشار ناشی از فک به محل اتصال بریج نیروی زیادی وارد میکند. اتصالات گاهی اوقات برای کمک به جذب این نیروها استفاده میشود.
یکی از دسته بندی های بریج بر اساس تعداد دندانهایی است که در بریج تعبیه شده است. بر این اساس بریج ممکن است سه واحدی باشد به این معنی که یک دندان مصنوعی و دو اباتمنت دارد. تعداد واحد بریج به این صورت محاسبه میشود: تعداد پونتیک ها به اضافه تعداد نگهدارنده ها. بنابراین اگر بریج برای پر کردن جای خالی دو دندان از دست رفته استفاده میشود، دو پونتیک به اضافه سه نگهدارنده در مجموع میشود بریج 5 واحدی.
متداولترین طراحی بریج 3 واحدی است که یک پونتیک و دو نگهدارنده دارد.
انواع بریج دندان از نظر نحوه اتصال
- بریج ثابت: بریج ثابت شامل دو روکش تکی در دو طرف جای خالی و یک دندان مصنوعی در وسط است . دندانهای اباتمنت که دندان مصنوعی را نگه میدارند میتوانند دندان طبیعی و یا ایمپلنت باشند اما نباید یکی دندان طبیعی و دیگری ایمپلنت باشد چرا که دندان طبیعی به واسطه داشتن رباط پریودنتال که بافت زنده است میتواند اندکی به اطراف حرکت کند اما ایمپلنت کاملا سفت و ثابت است و هیچ حرکتی ندارد. این تفاوت میتواند مسئله ساز باشد.
- بریج معلق: در این بریج پونتیک تنها به یک طرف جای خالی متصل شده است. بسته به دندان جایگزین شده در موارد نادر دو اباتمنت ممکن است در یک سمت پونتیک استفاده شوند تا پشتیبانی بهتری ایجاد شود. برای درک بهتر این پروتز، یک بریج ثابت را تصور کنید که در یک طرف نگهدارنده ندارد. در شکل زیر بریج ثابت معمولی با بریج معلق مقایسه شده است.
- بریج رزین نگهدار: این نوع بریج را بریج مریلند نیز میگویند. یک باله از جنس فلز یا پورسلین (چینی) به دندانهای دو طرف جای خالی متصل است که دندان مصنوعی وسط را معلق نگه میدارد.
گاهی اوقات این نوع بریج ممکن است طراحی معلق (مانند حالت قبل) داشته باشد به این معنی که تنها از یک طرف باله متصل به دندان دارد.
انواع دیگر بریج که کمتر از موارد ذکر شده متداول هستند به صورت زیر است:
- بریج ثابت متحرک: در این نوع بریج پونتیک محکم به اباتمنت یک طرف متصل شده است و از طریق یک لولای متحرک به سمت دیگر وصل است. هر دو اباتمنت پونتیک را پشتیبانی میکنند اما تنها یکی از آنها دندان را در جای خود ثابت نگه میدارد. لولای متحرک معمولا اتصالات دقیقی با روکش دارد. گاهی اوقات یک اینلی در دندان قرار داده میشود و بریج زایده ای دارد که بر روی اینلی سوار میشود. علت این است که این زایده نمیتواند مستقیما روی دندان قرار بگیرد چرا که تمیز کردن زیر آن بسیار دشوار بوده و ممکن است دندان دچار پوسیدگی شود.
- بریج اینلی: در برخی موارد این امکان وجود دارد که به جای روکش کردن کامل دندان اباتمنت که دچار پوسیدگی شده است، از اینلی استفاده شود. هر چه سطح بیشتری برای اتصال استفاده شود بهتر است. با این حال نباید بدون دلیل بخشی از ساختار طبیعی دندان برداشته شود در غیر این صورت هدف اصلی این نوع بریج که حفظ بیشتر ساختار دندان است بی معنی میشود.
انواع بریج دندان از نظر جنس مواد مورد استفاده
بریج از جنسهای مختلف ممکن است ساخته شود. دندانپزشک با ارزیابی وضعیت شما مشخص میکند کدام جنس بریج برای شما مناسب تر است.
- بریج پورسلین با اسکلت فلزی: این بریج یکی از متداولترین انواع بریج دندان است چرا که نتایج آن قابل پیش بینی بوده و از نظر زیبایی و استحکام بسیار خوب است.
- بریج تمام پورسلین: پورسلین دندانپزشکی روز به روز در حال بهتر شدن است اما برای تخمین میزان موفقیت انواع ترمیمهای دندانی باید داده های بلند مدت وجود داشته باشد در حالی که بریج تمام پورسلین روشی جدید است. با استفاده از تکنولوژی کد / کم (سرک) پیشرفتهای زیادی در ساخت ترمیمهای دندانی حاصل شده است و میتوان بریجهای پورسلین چند واحدی را به راحتی ساخت و ارائه کرد. انواع زیادی از بریج پورسلین وجود دارد که برخی محکمتر و برخی زیباتر هستند.
- بریج تمام فلزی: این بریجها از یک مزیت قابل توجه برخوردارند: نیاز کمتری به برداشته شدن ساختار طبیعی و سالم دندانهای مجاور وجود دارد. اما مشکل اصلی این بریجها زیبایی است به همین علت به ندرت از بریج تمام فلزی استفاده میشود. هزینه آن بسته به نوع فلز مورد استفاده متفاوت است مثلا بریج طلا بسیار گران قیمت است.