انواع روکش دندان
انواع روکش دندان :روکش دندان نوعی ترمیم دندانپزشکی است که بر روی بخشی از دندان که بالای خط لثه قرار دارد چسبانده میشود. از روکش دندان در ایمپلنت و بریج نیز استفاده میشود.
- روکش تمام فلزی
- روکش تمام سرامیک ( چینی)
- روکش فلزی با پوشش سرامیک
الف- روکش تمام فلزی
همان طور که از نام این روکش پیداست، کاملاً از فلز ساخته میشود.
از نظر زیبایی و شکل ظاهری، این روکش ها انواع مختلف دارند. در گذشته بیشتر از روکش طلا استفاده میشد اما آلیاژهای دیگر نیز برای روکش استفاده میشوند.
از نظر کاربرد روکشهای تمام فلزی معمولاً برای دندانهایی استفاده میشوند که نیروی زیادی به آنها وارد شده و باید استحکام و دوام بالایی داشته باشد. از طرفی نباید زیاد در معرض دید قرار داشته باشند تا لبخند را نازیبا نکنند. به همین علت بیشتر در دندانهای آسیاب (آسیا یا مولر) از روکش فلزی استفاده میشود.
ب- روکش تمام سرامیک
روکش تمام سرامیک یا چینی از نوعی سرامیک دندانپزشکی به نام پورسلین ساخته میشود. دو نوع روکش تمام سرامیک وجود دارد. روکش تمام سرامیک معمولی که به صورت دستی توسط تکنسین ساخته میشود و روکش کامپیوتری که از تراش یک بلوک سرامیک و به کمک دستگاه دیجیتالی (تکنولوژی کد / کم) ساخته میشود. هر یک از این دو روش معایب و مزایای خاص خود را دارد.
از نظر زیبایی و شکل ظاهری برخی انواع این روکشها بسیار مشابه دندانهای طبیعی هستند اما برخی دیگر از روکشهای هم رنگ دندان نمیتوانند کاملاً ظاهر دندان طبیعی را تقلید کنند.
از نظر کاربرد معمولاً از این روکش در شرایطی استفاده میشود که زیبایی دندان اهمیت زیادی دارد. بنابراین بیشتر در دندانهای نیش و دندانهای جلویی از آنها استفاده میشود اما برای دندانهای آسیاب کوچک و بزرگ نیز قابل استفاده هستند.
اشکال اصلی روکشهای تمام سرامیک این است که در مقایسه با انواع دیگر روکش استحکام زیادی ندارند. اما باید توجه داشته باشید که دوام و استحکام روکشهای تمام سرامیک دست به نوع سرامیک مورد استفاده و روش ساخت متفاوت است.
ج- روکش فلزی با پوشش سرامیکی
روکش فلزی با پوشش سرامیک که به آن روکش چینی جوش خورده به فلز یا پی اف ام (PFM) نیز گفته میشود، حد واسط بین روکش تمام فلزی و روکش تمام سرامیکی محسوب میشود. در این نوع، اسکلت فلزی و روکش ساخته شده و بر روی آن پوسته چینی قرار گرفته و جوش میخورد.
از نظر شکل ظاهری و زیبایی، اگرچه اسکلت فلزی در آن بکار رفته است اما بخش فلزی آن در معرض دید قرار ندارد. بنابراین همانند دندانهای طبیعی دیده میشود. تنها اشکال مهمی که این انواع روکش دارند، این است که گاهی یک حلقه فلزی در پایین روکش (مرز بین دندان و لثه) دیده میشود.
از نظر کاربرد روکش فلزی با پوشش سرامیک از استحکام خوبی برخوردار است بنابراین گزینه خوبی برای دندانهایی است که نیاز به استحکام زیاد دارند مانند دندانهای آسیاب بزرگ و کوچک. به طورکلی روکش فلزی با پوشش سرامیک از تمام روکشهای سرامیکی محکمتر و مقاومتر است اما دوام آن به پای روکشهای تمام فلزی نمیرسد.
حقیقت این است که سطح جلوی این روکشها با پورسلین پوشانده شده است بنابراین برای دندانهای جلویی نیز میتوان از آنها استفاده کرد، به خصوص در شرایطی که دندانهای جلو نیز باید استحکام زیادی داشته باشند. اما در مواردی که فرد تمایل به زیبایی بینقص دندانها داشته باشد، روکش تمام سرامیک زیبایی بیشتری دارد.
کدام یک از انواع روکش دندان مناسبتر است؟
باید بدانید که نمیتوان گفت نوع خاصی از روکش برای همه افراد و همه شرایط بهترین گزینه است. انتخاب نوع مناسب روکش بستگی به نیازها و شرایط خاص بیمار دارد.
نمونه های زیر به شما کمک میکند متوجه شوید چه نوع روکش دندان برایتان مناسبتر است.
1) دندانهای جلویی
الف- بیمارانی که خط لبخند یا لب بلند دارند- افرادی که خط لب شان بلند باشد معمولاً صد در صد دندانهای جلویشان در معرض دید قرار میگیرد. در این افراد بهتر است در صورت امکان روکشهای تمام سرامیک که از نظر زیبایی بهترین گزینه هستند، استفاده شود. استفاده از روکش فلزی با پوشش سرامیک یا روکشهای تمام سرامیک کامپیوتری نیز از زیبایی قابل قبولی برخوردار هستند.
ب- بیمارانی که خط لبخند یا لب کوتاهی دارند – در این صورت تنها بخشی از دندانها در معرض دید قرار میگیرند بنابراین اهمیت بینقص بودن زیبایی روکش کاهش پیدا میکند و میتوان به فاکتورهای دیگر مانند دوام و استحکام اهمیت بیشتری داد. در این شرایط روکشهای فلزی با پوشش سرامیک، روکشهای تمام سرامیک کامپیوتری و روکشهای تمام سرامیک دستی مناسب هستند اما در صورتی که استحکام روکش نیز اهمیت داشته باشد دو گزینه اول مناسبتر هستند.
2) دندانهای آسیاب
الف- دندانهای آسیاب بزرگ در هنگام باز بودن دهان بسیار کم دیده میشوند و از طرفی نیروی زیادی هنگام جویدن به آنها وارد میشود بنابراین دوام و استحکام روکش اهمیت بیشتری دارد. در صورتی که دندانهای عقبی اصلا دیده نمیشود، بهترین گزینه روکش تمام فلزی است. در مواردی که دندان کمی دیده میشود، روکش فلزی با پوشش سرامیک گزینه ای بسیار عالی خواهد بود. روکشهای تمام سرامیک کامپیوتری به خصوص آنهایی که با زیرکونیا ساخته شدهاند نیز میتوانند انتخاب معقولی باشند.
ب- دندانهای آسیاب کوچک معمولاً کمی در معرض دید قرار دارند و از طرفی هنگام جویدن نیروی شدیدی به آنها وارد میشود. روکشهای فلزی با پوشش سرامیک هم از نظر زیبایی مناسب بوده و هم سابقه درخشانی در دوام و استحکام دارند. روکشهای تمام سرامیک کامپیوتری که از یک بلوک سرامیکی تراش میخورند، بخصوص اگر جنس آنها اکسید زیرکونیوم (زیرکونیا) باشد، زیبایی و استحکام خوبی دارند.
دلایل روکش کردن دندان
– ترمیم دندان شکسته
– تقویت دندانهایی که نیاز به افزایش استحکام دارند مثلاً برای دندانهای عقب که نیروی زیادی را باید تحمل کنند یا دندانهای آسیبپذیر و شکننده که تحت عصبکشی قرار گرفته اند
– بهبود زیبایی دندان مانند سفید کردن دندان، بهبود شکل و حتی اصلاح ظاهری ناهمراستایی