جرم دندان
جرم دندان به پلاک سخت شده ای گفته میشود که در سطح دندان تجمع مییابد.
جرم دندان در اثر تجمع پلاک تشکیل میشود. هر بار که چیزی میخورید، قند و کربوهیدرات موجود در غذا منبع غذایی خوبی برای باکتریهای داخل دهان تشکیل میدهد و در نتیجه فعالیت باکتریها افزایش پیدا میکند. در اثر فعالیت باکتریها اسید تولید میشود. پلاک دندانی را نمیتوانید با چشم غیر مسلح مشاهده کنید اما آن را میتوانید به صورت یک لایه نرم در سطح دندان و بر روی زبان لمس کنید. پلاک منشأ بسیاری از مشکلات دندان و لثه است.
به مرور زمان پلاک دندان در صورتی که در مسواک کردن و نخ دندان کشیدن تمیز نشود، کلسیتی و سخت میشود. نمکهای معدنی که در سطح دندانها رسوب میکنند، یک لایه سخت چسبیده به دندان تشکیل میدهند که دیگر با مسواک زدن نمیتوان آن را پاک کرد.
هنگامی که پلاک نرم به جرم و رسوب سخت تبدیل میشود، در اثر مصرف مواد غذایی پر رنگدانه، به مرور تغییر رنگ یافته و باعث بد رنگی دندانها میشود. در اینجاست که متوجه میشوید مشکلی برای دندانتان ایجاد شده است. در صورتی که لکه های زرد یا قهوه ای در سطح دندان مشاهده کردید، احتمالاً دندانتان نیاز به جرم گیری دارد. علت رنگی شدن جرم سطح دندانها این است که این لایه بسیار متخلخل است بنابراین رنگدانههای موجود در غذا را به راحتی جذب میکند . جرم دندان نه تنها باعث پوسیدگی و کرم خوردگی میشود بلکه بافت لثه را ملتهب کرده و باعث عفونت آن میشود. به مرور زمان عفونت عمیقتر شده و به بافتهای پیرامون نیز گسترش مییابد. در این مرحله بیماری لثه شدید شده و خطر تحلیل رفتن استخوان و از دست دادن دندان وجود دارد.
چگونه جرم دندانها را پاک کنیم؟
هنگامی که پلاک به مواد سختی تبدیل شد دیگر نمیتوانید آنها را تمیز کنید بلکه باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک با کمک ابزارهای دستی و فراصوت (اولتراسونیک) جرم چسبیده به دندانها را پاک میکند. در جرم گیری احتمالاً تسطیح ریشه نیز انجام میشود که در آن بخشی از دندان که در زیر لثه قرار دارد و جرم در آن تشکیل شده است، پاکسازی و تمیز میشود و همچنین سطوح ریشه دندان صاف و هموار میشود تا به محلی برای تجمع باکتریها و پلاک تبدیل نشود.
معمولاً به طور کلی جرم گیری با قلم اولتراسونیک انجام میشود و جرمهایی که باقی مانده به خصوص در زیر لثه و بین دندانها با قلم دستی برداشته میشود.
پیشگیری از تشکیل جرم دندان
برای پیشگیری از جرم گرفتن دندانها باید به محض تشکیل پلاک آنها را تمیز کنید. نکات زیر برای پیشگیری از تشکیل جرم در دندانها باید رعایت شود:
- از مصرف خوراکیها و میان وعده های شیرین پرهیز کنید – تغذیه سالم تولید پلاک و اسید را به حداقل میرساند.
- چکاپهای منظم دندانپزشکی را فراموش نکنید – در معاینات دندانپزشکی وضعیت دندانها بررسی شده و در صورت تشکیل جرم، پیش از این که پوسیدگی و عفونت لثه اتفاق بیفتد جرم گیری انجام شود. هر شش ماه یکبار باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
- بهداشت دهان را رعایت کنید – حداقل روزی دو مرتبه مسواک بزنید و یک مرتبه نخ دندان بکشید. بهتر است پس از هر بار صرف غذا، مسواک بزنید تا پلاک در سطح دندانها تشکیل نشود. روش صحیح مسواک زدن را یاد بگیرید چرا که در صورتی که درست مسواک نزنید نمیتوانید جلوی پوسیدگی دندان را بگیرید.