دندانستان ، اطلاعات جامع دندانپزشکی اولین دایکتوری جامع جستجوی دندانپزشک ، اطلاعات دندانپزشکی و ارتودنسی و زیبایی دندان
رادیولوژی دندان:
رادیولوژی دندان انواع مختفی دارد:
در دندانپزشکی در بسیاری از شرایط برای شناسایی دقیق وضعیت دندانها، لثه و استخوان بیمار باید عکس عکس رادیولوژی دندان گرفته شود. اما رادیولوژی دندان خود انواع گوناگونی دارد.
به طور کلی عکسهای رادیولوژی دندان به دو دسته کلی داخل دهانی و خارج دهانی تقسیم می‌شوند. در عکس داخل دهانی مرسوم و سنتی، فیلم در داخل دهان بیمار قرار داده میشود. در عکس خارج دهانی، فیلم در خارج از دهان بیمار قرار دارد.
- عکسهای رادیولوژی دندان – داخل دهانی
عکسهای داخل دهانی رایج‌ترین انواع عکس در دندانپزشکی محسوب می‌شوند و جزئیات بسیار خوبی از ساختارها نشان میدهند عکس رادیولوژی دندان برای موارد زیر استفاده میشود:
- شناسایی پوسیدگی دندان و گستردگی آن
- پیدا کردن و بررسی ریشه های دندان
- بررسی وضعیت سلامت استخوان پیرامون دندان
- بررسی وضعیت دندانهای در حال رشد
- نظارت بر سلامت دندان
انواع دیگر عکس داخل دهانی جنبه های گوناگونی از آنها را نشان میدهند:
- عکس بایت وینگ یا بال مانند
در این عکسها از تاج دندانهای عقبی عکس گرفته میشود. دندانپزشک یک یا دو عکس بایت وینگ از هر طرف دهان میگیرد. هر عکس رادیولوژی دندان، دندانهای آسیاب بزرگ بالایی و پایینی و دندانهای آسیاب کوچک جلوی آنها را نشان می‌دهد.
این عکسها به این علت بایت وینگ یا بال مانند خوانده می‌شوند که بیمار یک وسیله بال مانند را گاز میگیرد که فیلم را در خود نگه داشته است و در همین حین عکس پرتو ایکس گرفته میشود. این عکس به دندانپزشک کمک میکند پوسیدگی بین دندانهای عقبی را شناسایی کند.
- عکس رادیولوژی دندان – پری اپیکال یا پیرامون ریشه
در این عکسها تنها یک یا دو دندان در هر مرتبه تصویر برداری میشود. یک عکس پری اپیکال مشابه با عکس بایت وینگ به نظر می‌رسد با این تفاوت که تمامی طول هر دندان از تاج تا نوک ریشه تصویر برداری میشود.
بسته به سلامت دهان و سابقه دندانپزشکی بیمار، دندانپزشک ممکن است توصیه کند عکسی از تمام دهان گرفته شود. در این تصویر همه دندانها از تاج تا ریشه و ساختارهای پیرامون آنها دیده میشود. در این عکسبرداری از پرتوی ایکس پری اپیکال و بایت وینگ بهره برده میشود.
- پرتوی ایکس اکلوزال
این عکسها بزرگ‌تر از بیشتر انواع عکس پرتو ایکس هستند و رشد دندان در کودکان را نشان میدهند. هر عکس پرتو ایکس تقریباً یک قوس دندانی کامل را پوشش می‌دهد.
- عکسهای رادیولوژی دندان – خارج دهانی
در عکس خارج دهانی، فیلم خارج از دهان بیمار قرار دارد. این تصاویر در اصل دندانها را نشان می‌دهد اما اطلاعاتی نیز راجع به فک و جمجمه در اختیار دندانپزشک قرار میدهند. عکس خارج دهانی برای موارد زیر استفاده میشود:
- نظارت بر رشد
- بررسی وضعیت دندانهای نهفته
- بررسی ارتباط بین دندانها و فک
- بررسی استخوان‌های صورت
عکس خارج دهانی جزئیات کمتری در مقایسه با عکس داخل دهانی در اختیار دندانپزشک قرار می‌دهد. به همین علت معمولاً برای شناسایی پوسیدگی دندان یا نواقص دندانی استفاده نمی‌شود.
- عکس رادیولوژی دندان – پانورامیک
این روش تمامی دهان را در یک عکس نشان می‌دهد و شامل تمامی دندانهای فک بالا و پایین است. این نوع عکس رادیولوژی دندان نیازمند یک دستگاه مخصوص است. صفحاتی که پیرامون سر قرار میگیرد و پرتوی ایکس منتشر میکند، به صورت دایره وار پشت سر میچرخد در حالی که فیلم پرتوی ایکس در جلوی سر قرار میگیرد و میچرخد. به این صورت از همه زوایا تنها در یک عکس واحد از فک تصویر گرفته میشود.
از آنجایی که این دستگاه در یک مسیر حرکت میکند، بیمار باید به دقت در موقعیت درست قرار بگیرد. دستگاههایی که به دستگاه پرتوی ایکس وصل شده اند، سر و فک شما را در جایگاه درست قرار میدهند. این روش کاملا بی خطر و مطمئن است و اغلب تشعشع پرتوی ایکس در آن کمتر از عکس پرتوی ایکس معمولی است.
- عکس رادیولوژی دندان – سفالومتری
عکس پرتوی ایکس از تمام یک طرف صورت گرفته میشود. از این عسکها برای بررسی ارتباط دندانها با فک و نیمرخ بیمار استفاده میشود. ارتودنتیستها از عکس سفالومتری برای تعیین بهترین نوع درمان ارتودنسی بهره میبرند.
- توموگرافی کامپیوتری ( سی تی ) پرتو مخروطی
در این روش تصاویر سه بعدی تهیه میشود. شما در حالت ایستاده یا نشسته قرار میگیرید در حالی که دستگاه اطراف سر شما میچرخد. پرتو منتشر شده به جای بادبزنی شکل بودن (که در تصاویر سی تی پزشکی متداول است)، مخروطی شکل است. اسکن پرتو مخروطی تشعشع کمتری در مقایسه با سی تی پزشکی دارد اما میزان تشعشع در آن بسیار بیشتر از عکس پرتوی ایکس دندانپزشکی معمولی است. سی تی پرتو مخروطی برای انتخاب نوع ایمپلنت دندان و جایگاه آن زیاد استفاده میشود.
- توموگرافی کامپیوتری معمولی یا استاندارد (سی تی)
معمولا از این تصاویر در رادیولوژی بیمارستانها بهره گرفته میشود. معمولا بیمار دراز میکشد و عکس از او گرفته میشود. قرار گیری در معرض تشعشع در این روش بسیار بیشتر از سی تی پرتو مخروطی است. سی تی اسکن معمولی ممکن است برای تعیین اندازه و موقعیت ایمپلنت استفاده شود.
- تصاویر دیجیتالی
تصاویر دیجیتالی یکی از جدیدترین تکنینکهای رادیولوژی دندان هستند. در این روش فیلم پرتوی ایکس معمولی با یک حسگر الکترونیکی جایگزین میشود و تصاویر در کامپیوتر ذخیره میشود. دندانپزشک میتواند تصاویر را در نمایشگر کامپیوتر مشاهده کرده و آنها را به صورت فایل ذخیره کند یا به صورت کاغذی چاپ نماید. عکس پرتوی ایکس دیجیتالی را میتوان در مراحل مختلف درمانی گرفته و آنها را با استفاده از نرم افزارهای مقایسه تصاویر و یا به صورت بصری با یکدیگر مقایسه کرد. بنابراین حتی کوچکترین تغییرات دهان قابل مشاهده و شناسایی هستند. این روش در صورتی که درست استفاده شود، تقریبا نصف عکسبرداری معمولی تشعشع دارد.