کشیدن دندان عقل
کشیدن دندان عقل به دلایل مختلف انجام میشود. در حال حاضر برخی از دلایل کشیدن دندان مورد بحث قرار دارند و از نظر برخی دندانپزشکان قابل قبول نیستند، اما برخی از دلایل آن مهم و اجتناب ناپذیر هستند.
دلایل کشیدن دندان عقل
- عفونت اطراف دندان (پری کرونیت)
- عوارض مربوط به پوسیدگی دندان
- بیماری لثه
- کیست و تومور
- خطر آسیب دیدن دندانهای مجاور و بازجذب ریشه آنها
- فشار، سردرد و درد مزمن دندان
- مشکلات مربوط به ناهمراستایی دندان
از جمله دلایل کشیدن دندان که مورد تردید برخی از دندانپزشکان قرار دارد، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کشیدن دندان به علت بههم ریختگی و شلوغی دندانهای جلو
- نظر برخی دندانپزشکان مبنی بر ضرورت کشیدن دندان
1- برخی از دندانهای عقل را به سختی میتوان حفظ کرد
غالباً دندان عقل در موقعیتی قرار دارد که به سختی میتوان آنها را خوب تمیز کرد و گاهی اوقات تمیزکردن کامل آن امکانپذیر نیست. بخصوص در موارد زیر این موضوع بیشتر اتفاق میافتد:
- دندانهایی که کامل بیرون زدهاند اما موقعیت خوبی ندارند یا هم راستا با سایر دندانها نیستند
- دندانهایی که کامل بیرون نزده اند و تنها بخشی از آنها از لثه خارج شده است
- افرادی که خوب مسواک نمیزنند
به هر علت اگر محیطی برای تجمع باکتریها و پلاک در دهان فراهم شود ( از سهلانگاری بیمار بر مسواک زدن گرفته تا عوامل زمینه ساز دیگر)، دندانها و بافتهای اطراف آنها در خطر بالای التهاب و عفونت قرار میگیرند. این وضعیت میتواند موجب پوسیدگی دندان، بیماری لثه و عفونتهای مکرر اطراف دندان (پری کرونیت) شود. به علاوه، تجمع باکتریها و ذرات غذایی باعث ایجاد بوی بد دهان میشود.
به همین علت در چنین شرایطی دندانپزشک ممکن است ترجیح دهد دندان عقل را بکشد و از مشکلات محتمل گفته شده جلوگیری نماید. در واقع بیشتر نگرانی دندانپزشک مربوط به دندانهای مجاور دندان عقل است چرا که هر مشکلی که برای بافتهای لثه اطراف دندان عقل ایجاد شود، در دندانهای مجاور آن نیز تأثیر میگذارد. همچنین پلاک تجمع یافته در اطراف این دندان، میتواند به دندان مجاور آن گسترش پیدا کند و خطر پوسیدگی آن را نیز افزایش دهد. بنابراین در صورتی که دائماً مشاهده میشود بیمار نمیتواند دندان عقل خود را به خوبی تمیز کند، منطقی نیست که صبر کنید تا مشکل جدی ایجاد شود و دندانهای مجاور آسیب ببیند چرا که در این مرحله بسیاری از آسیب دیدگیها جبران ناپذیر هستند. حتی در موارد آسیب دیدگی شدید دندانها باید کشیده شوند. گاهی نیز عفونت به استخوان زیر دندان میرسد و باعث تحلیل رفتن آن میشود.
2- وجود ناهنجاریها یا زایده های آسیبزا
یکی از دلایل بسیار معتبر برای کشیدن دندان عقل، وضعیتهای مربوط به ناهنجاریها است. از جمله این موارد میتوان به تشکیل کیست و تومور ، آسیب دیدن دندانهای مجاور مانند تحلیل رفتن ریشههای آنها بر اثر وجود دندان عقل و دندان عقل اضافی که مشکلات خاص خود را دارد (مولر چهارم) اشاره کرد. با این حال بروز چنین وضعیتهایی نسبتاً نادر است.
پاتولوژی و ناهنجاریهای مربوط به دندان عقل غالباً تنها زمانی شناسایی میشود که عکس پرتو ایکس از کل دهان گرفته میشود. در واقع یکی از دلایل گرفتن عکس پرتو ایکس از کل دهان، شناسایی مشکلاتی است که تنها به این صورت مشخص میشوند. حتی اگر هیچ ناهنجاری شناسایی نشود، این نوع ارزیابی میتواند اطلاعات مفیدی در اختیار دندانپزشک قرار دهد از جمله مرحله رشد، بیرون زدن و راستا و موقعیت دندان عقل یا شناسایی موارد عدم وجود یک یا چند دندان عقل.
3- برخی از دلایل کشیدن دندان عقل که مورد قبول همه دندانپزشکان نیست
مثلاً در گذشته تصور میشد فرایند مربوط به بیرون زدن دندان عقل از لثه، همیشه منجر به جابهجایی و کج شدن دندانهای مجاور میشود. در واقع هنوز نظریه بههم ریختگی و شلوغی دندانها یا کراودینگ در تحقیقات ثابت نشده است. به علاوه امروزه بسیاری معتقدند همیشه لازم نیست دندانهای عقبی کشیده شوند.