شما احتمالاً میدانید که پوسیدگی دندان مربوط به یک حفره در دندان است. اما آیا میدانستید که این حفرهها در طول زمان و در طی فرآیند پوسیدگی دندان ایجاد میشوند؟ آیا میدانستید که شما میتوانید این فرآیند پوسیدگی را متوقف و حتی معکوس کنید؟
در داخل دهان ما چه اتفاقی میافتد؟
دهان ما پر از باکتری است. صدها نوع مختلف از باکتریها در دندان، لثه، زبان و نقاط دیگر دهان ما زندگی میکنند. برخی از باکتریها مفید هستند. اما بعضی از آنها میتواند مضر باشند (مانند باکتریهایی که در فرآیند پوسیدگی دندان نقش دارند). پوسیدگی دندان به علت اسیدی که باکتریها با تغذیه مواد قندی موجود در غذا تولید میکنند اتفاق میافتد. باگذشت زمان این اسیدها میتوانند پوسیدگی و در نهایت حفرههایی در دندان ایجاد کنند.
در طول روز در دهان ما چه اتفاقی میافتد؟
در طول روز در دهان ما مسابقهای در حال اتفاق است.
در تصویر بالا شما مشاهده میکنید که پلاک ( که چسبنده و بدون رنگ هستند و از موارد قندی موجود در غذاها و نوشیدنیها استفاده میکنند) و مواد قندی (موجود در شیر، نان، بیسکویتها، آب نبات، نوشابه، و بسیاری مواد دیگر) در یک گروه هستند. باکتریها شروع به تولید اسید میکنند و شروع به از بین بردن سطح بیرونی دندان یا مینای دندان میکند. در گروه دیگر مواد معدنی موجود در بزاق ما (مانند کلسیم و فسفات) و فلوراید خمیردندان، آب و سایر منابع هستند. این گروه با جایگزینی مواد معدنی که در طی حمله اسیدی از بین رفته است کمک میکند تا این مواد را جبران و تعمیر کنند. دندانهای ما از طریق این فرآیند طبیعی مواد معدنی را از دست میدهد و مواد معدنی را بازسازی میکند.
پوسیدگی چگونه گسترش پیدا میکند؟
وقتیکه یکدندان بهطور مرتب در معرض اسید قرار میگیرد (بهعنوانمثال اگر شما بهطور مکرر غذا یا نوشیدنیهایی که حاوی قند یا نشاسته هستند را مصرف کنید) مینای دندان شما به طور مکرر در معرض حملات اسیدی است و مواد معدنی را از دست میدهد. در قسمتی از دندان که مواد معدنی خود را ازدستداده است لکههایی ظاهر میشود. پوسیدگی دندان را میتوان در این مرحله متوقف یا معکوس کرد. مینا میتواند خود را با استفاده از مواد معدنی موجود در بزاق و فلوراید خمیردندان یا منابع دیگر تعمیر میکند. اما اگر روند فرسایش دندان ادامه پیدا کند مواد معدنی بیشتری از بین میرود. باگذشت زمان مینای دندان ضعیف و از بین میرود و پوسیدگی تشکیل میشود. حفره یک آسیب دائمی است که دندانپزشک با پر کردن آن را تعمیر میکند. چگونه میتوانیم در این مسابقه سلامت دندان را برنده کنیم و از پوسیدگی جلوگیری کنیم؟
استفاده از فلوراید
فلوراید یک ماده معدنی است که میتواند از توسعه و پیشرفت پوسیدگی دندان جلوگیری کند و حتی میتواند پوسیدگی زودرس را متوقف و یا معکوس کند.
فلوراید برای محافظت از دندان به کار میرود. فلوراید میتواند :
- از دست دادن مواد معدنی مینای دندان جلوگیری کند و مواد معدنی ازدست رفته را جبران کند.
- باکتریهایی که اسید تولید میکنند را کاهش دهد.
شما میتوانید فلوراید را در
- آبهای نوشیدنی حاوی فلوراید به دست بیاورید که حدود 74 درصد از آمریکاییها از طریق سیستم آبرسانی محلی از این آب استفاده میکنند. شما میتوانید از مراکز جلوگیری و کنترل بیماری آب فلوراید و خوب تهیه کنید.
- خمیر دندانهای حاوی فلوراید بخرید.
اگر دندانپزشک شما فکر میکند که دندان شما به فلوراید بیشتری نیاز دارد، ممکن است وی
- ژل فلوراید یا وارنیش را به سطح دندان اعمال کند.
- قرص فلوراید تجویز کند.
- استفاده از دهانشویههای حاوی فلوراید را توصیه کند.
نحوه غذا خوردن خود را کنترل کنید و مراقب باشید چه میخورد
رژیم غذایی از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند. به یاد داشته باشید که هر بار چه چیزی میخورید یا مینوشید مواد غذایی حاوی مواد قندی یا نشاسته باعث میشود که باکتریها از این مواد برای تولید اسید استفاده کنند و اسیدها شروع به از بین بردن مینای دندان میکنند. بزاق ما میتواند به مبارزه با این حمله اسیدی کمک کند. اگر ما غذاها و نوشیدنیهایی که حاوی مواد قندی و نشاسته هستند را در طول روز زیاد مصرف کنیم. حملات اسیدی بیشتر شده و باعث میشود مواد معدنی دندان بیشتری از بین برود و درنهایت پوسیدگی ایجاد میشود. به همین دلیل است که باید مراقب تغذیه فرزندان خود باشید و به چیزهایی که میخورند توجه کنید.
نکاتی که به دندان شما کمک میکند عبارتاند از:
- اسنک های میان وعده را محدود کنید. این کار باعث کاهش تعداد حملات اسیدی دندان میشود و دندانها را قادر میسازد تا خودشان را بازسازی کنند.
- آب نبات، بیسکویتها، شیرینیها، نوشابه و سایر نوشیدنیهای شیرین را در جای خاصی نگهداری کنید و آنها را در دسترس کودکانتان دورنگه دارید.
- مصرف آب میوه را محدود کنید این توصیهای است که آکادمی آمریکا پیشنهاد میدهد.
- حتما بعد از خوردن یا نوشیدن مسواک بزنید. جریان بزاق در طول خواب کاهش مییابد. بدون بزاق کافی، دندانها پس از حمله اسیدی قادر به بازسازی خود نیستند.
پروسه مسواک زدن را جدی بگیرید ؛
مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بسیار مهم است. در اینجا چند نکته وجود دارد که باید در مورد آنها بدانید:
- دو بار در روز مسواک بزنید.
- با دقت و مراقبت مسواک بزنید.
- قرار دادن خمیر دندان به اندازه یک نخود روی مسواک کافی است.
- اگر کودکان مسواک می زند ،او را تشویق کنید بهجای قورت دادن خمیردندان آن را تف کند. کودکان زیر 6 سال تمایل زیادی به خوردن خمیردندان دارند. اگر کودکتان در طول دوران دندانسازی (8 ساله یا جوانتر) از مقدار بیشتری فلوراید استفاده کند، دندانهای دائمی آنها ممکن است خطهای سفیدرنگی که فلورز دندانی نامیده میشوند را ایجاد کنند. فلورز در بسیاری از موارد ملایم است و گاهی فقط متخصص دندانپزشک متوجه این موضوع میشود 0 در کودکان زیر دو سال، تخصصان دندانپزشک توصیه میکنند که از خمیردندان حاوی فلوراید استفاده نکنید، مگر اینکه توسط دندانپزشک شما تجویز شود).
با دندانپزشک در مورد سیلانت ها صحبت کنید
سیلانت های دندانی یکی از راههای خوبی است که از پوسیدگی دندان جلوگیری میکند. سیلانت ها پوششهای پلاستیکی و نازکی هستند که روی سطح تماس دندانهای پشتی یا دندانهای آسیاب قرار میگیرد. به همین دلیل است که سیلانت ها میتوانند مفید واقع شوند: سطح جویدن دندانهای پشتی خشن و ناهموار هستند و دارای تورفتگیها و شیارهای کوچکی هستند. غذا و باکتری میتوانند در تورفتگیها و شیارها گیر کنند و مدتزمان زیادی در آنجا باقی بمانند چونکه مسواک نمیتواند بهراحتی آنها را از بین ببرد. سیلانت ها این سطوح را پوشش میدهد و یک مانع ایجاد میکند که موجب محافظت از دندانها میشود و از گیرکردن غذا و باکتری و درنتیجه از بین رفتن سطح مینای دندان جلوگیری میکند.
ازآنجاکه بیشتر پوسیدگیها در دندانهای آسیاب (دندان عقب) کودکان و نوجوانان ایجاد میشود بهتر است از سیلانت ها برای این دندانها استفاده کنید.
- اولین دندان آسیاب دائمی که دندان آسیاب 6 سالگی نامیده میشود در سن 5 تا 7 سالگی ایجاد میشود.
- دندان آسیاب دوم که دندان آسیاب 12 سالگی نامیده میشود در سن 11 تا 14 سال ایجاد میشود.
در دوره زمانی منظم به دندانپزشک مراجعه کنید
دندانپزشک با در نظر گرفتن وضعیت دهان و دندان شما می تواند ،
- پلاکهای دندان را از بین میبرد.
- تمام نواحی را برای پوسیدگی دندان معاینه میکند.
- به شما نحوه تمیز کردن دندان را آموزش میدهد.
- در صورت لزوم ژل فلوراید یا وارنیش استفاده میکند.
- زمان چکاب بعدی را به شما اعلام میکند.